बाप – एक अबोल सावली*

*बाप – एक अबोल सावली*

दुपारच्या वेळेला हातात मोबाईल घेऊन रिल्स पाहत असताना एक फादर्स डेची पोस्ट बघितली आणि मनात अचानक विचार आला माझे बाबा आता थकले आहेत.
पूर्वीसारखं त्यांच्या चेहऱ्यावर ते तेज दिसत नाही. आणि त्या क्षणी मन सैरभैर झालं. नकळत जाणवलं, आपले बाबा वृद्ध होत चालले आहेत.

आपण लहान असतो तेव्हा बाप म्हणजे नेहमी ओरडणारा, शिस्त लावणारा, काही गोष्टींना नेहमी “नाही” म्हणणारा माणूस वाटतो.

आपण मोठे होत जातो, आपली मतं बदलतात, आपले जीवन बदलतं… पण बाप?
तो तसाच राहतो थोडासा कठोर, थोडासा अबोल.

बाप कधी रडत नाही, याचा अर्थ असा नव्हे की त्याला भावना नाहीत.
त्याला दुःख होतं, पण तुम्हाला ते कधीच दाखवायचं नसतं.
कारण प्रत्येक वडिलांना वाटतं आपल्या मुलासाठी आपण नेहमी हिरो असायला हवं.
त्यांना वाटतं जगात काहीही झालं तरी तुझा बाप नेहमी तुझ्या मागे उभा असेल.

आणि आपल्यालाही कुठेतरी मनाच्या कोपऱ्यात खात्री असते हो, बाबा आहेत ना!

आपण लहान असताना विचारतो बाबा का ओरडतात? का एवढं काटकसरीने जगतात? का प्रत्येक गोष्टीला यांची ना असते?
मोठं झाल्यावर वाटतं बाबा का इतकी काळजी करतात? का सतत शिस्त लावायचा प्रयत्न करतात?

आणि जेव्हा आपण स्वतः बाबा होतो, तेव्हा हळूहळू कळतं ते त्यांच्या पद्धतीने आपल्यावर प्रेम करायचे.

बाबांचं प्रेम असतं पण ते कधी उघडपणे दाखवत नाहीत.
ते स्वतः मागे राहतात.
तुमच्यासाठी सगळं देतात, पण स्वतःसाठी काहीच मागत नाहीत.

तुमचं पहिलं यश ते कदाचित शब्दात सांगणार नाहीत, पण रात्री उशीत डोळे मिटून हळूच हसणार.
तुमचं पहिलं अपयश ते कदाचित रागवतील, पण आतून तुमच्याचसाठी अधिक तुटून जातील.

ते कधी पाठीवर हात ठेवतील आणि फक्त म्हणतील “पुन्हा प्रयत्न कर.”

त्यांना एखाद्या वेळेला खूप काही सांगायचं असतं, पण ते फक्त म्हणतील “बघ, चुकांमधून शिक.”

त्यांना कधी रडावंसं वाटतं, पण ते फक्त म्हणतील “मी आहे, काळजी करू नकोस.”

बाप हे एक कोडं आहे जे हळूहळू उलगडतं त्यांच्या अनुभवातून, त्यांच्या आयुष्याच्या प्रत्येक वळणावर, आणि…
ते खूप दूर गेल्यावर त्यांच्या प्रत्येक शब्दामागचं प्रेम उमगतं.
पण… तेव्हा खूप उशीर झालेला असतो.

बाप हे प्रेम दाखवण्यात नसतं, ते त्यांच्या वागण्यात असतं.

बाबा सकाळी लवकर उठतात, पायातल्या चपलांचा न आवाज करता बाहेर पडतात कारण घरातल्या लोकांची झोप मोडू नये, एवढी त्यांची काळजी.

बाबा स्वतः जुना शर्ट घालतात, पण तुमच्यासाठी नवीन ड्रेस घ्यायला कधीच मागे हटत नाहीत. तुमच्या बाबांना कदाचित त्यांचा वाढदिवस आठवत नसेल पण तुमच्या वाढदिवसाला तुमच्या आवडीचं गिफ्ट तुम्हाला देण्यासाठी तुमचे बाबा वर्षभर काटकसर करत असतात.

ते स्वतःची स्वप्नं बाजूला ठेवतात, पण तुमची स्वप्नं पूर्ण करण्यासाठी आयुष्यभर झटतात.आपण एवढे व्यस्त झालो की, त्यांना ‘माझ्या मुलाला वेळ नाही’ असं हसत हसत सांगण्याची सवय लागली,
आणि ते हसणं कधीतरी खूप एकटं होतं, हे आपण ओळखलंच नाही.”
आपण कधी फक्त फोन करतो “बाबा, पैसे पाठवा.”
कधी रागात ओरडतो “बाबा, तुम्हाला काहीच कळत नाही!”
कधी त्रासिक होतो “बाबा, तुम्ही मागेच राहिलात.”

आपण चुकतो.
हो… आपण खूप शिकतो, मोठं होतो, पण ‘बापाचं मन’ समजून घ्यायला आपल्याला वेळ नसतो.

तो फक्त आपल्यासाठी झुरतो, आपल्यासाठी झटतो, पण आपण कधी त्याच्या डोळ्यात बघितलंय का?

तो जेव्हा एकटा बसतो तेव्हा काय विचार करत असेल, हा प्रश्न आपल्याला कधी पडतो का?

तो जेव्हा बाहेरून येतो आणि आपलं हसू बघतो तेव्हा त्याच्या चेहऱ्यावर आलेलं ते समाधान आपल्याला कधी जाणवतं का?

रात्री उशिरापर्यंत तुम्ही आला नाहीत तर काळजी पोटी तुमची वाट बघत बसणारे तुमचे बाबा तुम्हाला आठवतात का? हीच असते त्यांची प्रेम दाखवण्याची पद्धत पण आपण कधी त्याला समजून घेण्याचा प्रयत्न केलाय का?
बाप म्हणजे तटस्थ उभं असलेलं झाड
ज्याच्या सावलीत आपण विसावतो, पण ज्याचं स्वप्नं आपल्या हातात ठेवून तो मात्र मागे राहतो.

आपण सहज विसरतो की आपल्या वडिलांनी अनुभवांमधून खूप काही शिकलं आहे.
ते काही सांगायला जातात, तर आपण लगेच चिडतो “बाबा, तुम्ही काहीच समजत नाही.”

पण खरं काय असतं?
त्यांना आपल्याशी फक्त बोलायचं असतं.
त्यांना फक्त वाटतं “माझं मुलं मला ऐकतंय, समजून घेतंय.” यातच ते आनंदी असतात. भलेही त्यांचे विचार तुम्हाला पटो न पटो पण काही वेळ का असेना त्यांच्यासोबत बसा त्यांना ऐका.

बापाचं प्रेम आईसारखं मऊसं नसतं, पण ते डोंगरासारखं मजबूत असतं.
ते उघडं दिसत नाही, पण ते कायम आपल्यासाठी उभं असतं.

खरं तर, आई-बाबा काय असतात, हे स्वतः आई बाबा होईपर्यंत समजत नाही.

ते आपल्यासाठी झुरतात, कष्ट करतात, आपल्याला सतत सांगतात पण आपल्याला ते त्रासदायक वाटतं.
आपण त्यांचं खरं प्रेम कधी समजून घेतो का?

आज Father’s Day आहे.
आजचा दिवस केवळ एक पोस्ट, एक स्टेटस, किंवा एक मेसेज टाकण्यापुरता मर्यादित ठेवू नका. आज पासून निश्चय करा मी माझ्या बाबांबरोबर संपूर्ण दिवसातून किमान अर्धा तास तरी बसणार शक्य नसल्यास जेवण तरी त्यांच्यासोबत करणार
त्यांच्याशी मनापासून बोलणार.
त्यांना सांगा “बाबा, मी आहे तुमची काळजी घ्यायला.” ‘मी आहे’ हेच शब्द त्यांना समाधान देऊन जातील.
आज जाऊन त्यांना घट्ट मिठी द्या.

कदाचित उद्या उशीर होईल.
तेव्हा फक्त आठवणी आणि पश्चाताप शिल्लक राहिल.

आज त्याला वेळ द्या कारण उद्या त्यांच्या फोटोपाशी उभं राहून ‘बाबा, माफ करा’ म्हणण्याची वेळ येऊ नये.” कारण बापासारखी सावली पुन्हा मिळत नाही.

— प्रगती महेंद्र परब
(पालये)
९७६५७६४५५३